De aanhoudende faillissementen in de detailhanden hebben een beperkt effect op de leegstand van retailpanden, dankzij toenemende functiemenging. Drukker bezochte winkelstraten en een opkrabbelende economie bieden kansen voor een diversere winkelstraat. 

Dat schrijft Nederlandse Vereniging voor Makelaars (NVM) in een rapport over de winkelmarkt in 2024.

Faillissementen detailhandel 

De faillissementen in de detailhandel blijven stijgen. Fysieke winkels kunnen soms niet op tegen het gemak en brede assortiment dat e-commerce de consument kan bieden, waardoor ze uit het straatbeeld verdwijnen. Dit jaar sloten 230 bedrijven in deze sector de deuren, waaronder grote ketens als Blokker, Bristol en Game Mania. 

Om de leegstand in te perken en de winkelstraat weer aantrekkelijker te maken, speelt functiemenging een steeds belangrijkere rol voor winkelgebieden. Irene Vlotman, voorzitter NVM Business benoemd hierbij de noodzaak van samenwerking tussen gemeenten, vastgoedeigenaren en ondernemers. ‘De grootste groeikansen voor winkelgebieden liggen in een creatieve invulling van leegstaande winkelpanden,’ aldus Flotman. ‘Deze transformatie kan de aantrekkingskracht van winkelgebieden flink vergroten.’ 

Sectordirecteur Retail- en Groothandel bij Rabobank, Olaf Zwijnenburg ziet de winkelstraat als het ‘kloppend hart’ voor binnensteden en dorpskernen. Hij pleit ervoor om winkelgebieden neer te zetten als ‘ecosystemen’. ‘De binnenstad wordt dan niet langer puur ingericht als winkelgebied, maar in een functiemix met wonen, werken, recreëren, cultuur, zorg en dienstverlening,’ laat Zwijnenburg weten in het rapport.

Jos Sentel, programma coördinator van City Deal Dynamische Binnensteden, benoemt de sleutelpositie van de vastgoedsector voor het maken van een aantrekkelijke binnenstad. ‘Juist het marktperspectief is daarbij belangrijk: welke ideeën leven erover hoe het beter, sneller en effectiever zou kunnen?’ aldus Sentel.  

Weinig impact leegstand 

Doordat functiemenging steeds meer de norm wordt, hebben de faillissementen slechts ‘beperkte impact’ op de leegstand, stelt NVM. Vooral populaire locaties vinden snel weer een nieuwe gebruiker.

Sinds begin dit jaar steeg het aantal leegstaande panden met 600, in totaal komt het cijfer nu neer op 13.600. Het percentage steeg van 6,9 procent, naar 7,3 procent. In het derde kwartaal stond een totale oppervlakte van 1,39 miljoen vierkante meter te koop of te huur, dat is 5,5 procent meer dan dezelfde periode in 2023.

NVM zag het aanbod van winkelruimte op veel plekken stijgen. Zo nam het in Amsterdam met 14 procent toe, in Rotterdam met 23 procent.  

Goedkopere huurcontracten 

De huurprijzen stegen afgelopen drie kwartalen gemiddeld met 4 procent. Met name doordat er meer panden worden verhuurd in populaire winkelstraten.

Ondanks die huurstijging, zijn huurcontracten vaak goedkoper. Dit geeft meer ruimte aan startende ondernemers, wat de diversiteit en dynamiek de winkelstraat stimuleert.

NVM ziet een verschuiving in winkelstraten naar meer horeca en cultuur. Verder zijn er meer bedrijven op het gebied van uiterlijke verzorging en tweedehandswinkels. Die diversiteit zorgt voor een langere verblijfsduur van consumenten in het winkelgebied.  

Investeringen  

Winkelvastgoed verloor afgelopen decennium populariteit onder beleggers, onder andere vanwege krappe marges en de vestiging van e-commerce in de samenleving. Het investeringsvolume is nog altijd laag, schrijft NVM, maar de markt lijkt zich te herstellen. 

Dankzij de renteverlaging van de Europese Centrale Bank, wordt financiering weer aantrekkelijker. Vlotman: ‘Grote beleggers richten zich vooral op de minst risicovolle winkelcategorieën, zoals populaire winkelstraten in grote steden en supermarkten. In deze topcategorieën blijven de aanvangsrendementen stabiel en zijn er goede kansen op stijgende huren.'