De detailhandel trekt aan en de leegstand daalt. Tegelijkertijd houden de zorgen om de toekomstbestendigheid van fysieke winkels aan. Wat moet de winkelmarkt doen om aantrekkelijk te blijven?

De hoeveelheid opgenomen winkelruimte in Nederland lag vorig jaar ruim 100.000 m2 lager dan in 2017, zo is te lezen in het Rabobank Vastgoedbericht 2019 (https://lnkd.in/djB3hGu). Vorig jaar vulden retailers 670.000 m2 in, een jaar eerder nog 790.000 m2. Dat komt door een steeds grotere kieskeurigheid van winkelbedrijven maar zorgt niet voor meer leegstand. Die nam vorig jaar af van 7 naar 6,7 procent.

Steeds meer leegstaande winkels worden ingevuld met andere commerciële functies, zoals horeca en leisure. Daarnaast wordt leegstand steeds vaker aan de markt onttrokken, bijvoorbeeld door transformatie naar woningen.

De opleving verbloemt structurele problemen

• Sterke economie geeft impuls aan detailhandel.
• E-commerce groeit sneller dan fysieke retail, maar multichannel sneller dan pure webwinkels.
• Consument krijgt wat ze wil: meer food en fun.
• Retailers zijn kieskeurig: niet nodig om overal aanwezig te zijn.
• Leegstand daalt door transformatie en niet zozeer door uitbreidende retailers.
• Huurdaling houdt aan, maar op A-locaties blijft de schade beperkt.
• Duurzaamheid is de nieuwe standaard: de sector vernieuwt zichzelf van binnenuit.

Welke ontwikkelingen verwachten wij in de winkelmarkt in de nabije toekomst?

• De groei van de detailhandelsomzet houdt voorlopig aan, maar zwakt wel af door een dalend consumentenvertrouwen.
• De consument verlangt meer gemak en luxe. Dit maakt nieuwe verdienmodellen mogelijk. Vooral aan de foodkant ontstaat de komende jaren veel dynamiek.
• Ondanks het succes van multichannel blijven retailers kritisch ten aanzien van fysieke winkels. Supermarkten, horeca en leisure ontspringen de dans en zorgen voor verandering van het straatbeeld.
• De beste winkelgebieden blijven consumenten aantrekken, en daarmee ook retailers. De huren kunnen er dus stijgen, hoewel die op de meeste andere plekken zijn gaan dalen.
• Beleggers blijven geïnteresseerd in winkels met toekomstpotentie, maar de rendementen zijn vrij scherp en blijven dat voorlopig. Door een gebrek aan geschikt product zal het volume niet snel toenemen.
• De winkelmarkt is een vervangingsmarkt geworden en de saneringsopgave is groot. Dankzij de stijgende huizenprijzen vormt transformatie van leegstand naar woningen een kansrijk alternatief.
• Winkelgebieden kunnen niet zonder vernieuwing. Op dit moment zijn foodcourt-concepten populair. In food zit groei en het creëren van een verblijfsklimaat draagt bij aan de (lokale) betekenis van winkelgebieden.